دندان‌های ما از چهار جزء تشکیل یافته‌اند. مینا، عاج و سمنتوم که قسمت‌های سخت دندان را شامل می‌شوند و پالپ یا مرکز دندان که شامل اعصاب، عروق خونی و بافت همبند است.
عصبی کشی یا درمان ریشه زمانی توصیه می‌شود که عصب یا پالپ دندان دچار التهاب و عفونت شود. در واقع درمان ریشه برای برای درمان عفونتی که اعصاب ریشه را درگیر کرده است انجام می‌شود تا دردی که به واسطه این عفونت ایجاد شده است التیام ببخشد.
عصب کشی شامل برداشتن بافت نرم واقع شده در مرکز دندان است که به آن پالپ می‌گویند، معمولاُ تحت بی‌حسی انجام و توسط دندانپزشک در مطب انجام می‌شود اما اگر آسیب وارده به دندان و ریشه‌ی آن شدید و پیچیده باشد ممکن است دندانپزشک شما را به یک اندودنتیست یا متخصص درمان ریشه معرفی نماید.
علل شایع آسیب به پالپ دندان
- پوسیدگی عمیق که به دلیل یه حفره یا شکستگی درمان نشده پیش آمده
- دندان چندین بار تحت درمان و پرشدگی قرار گرفته است
- وجود یک ترک در دندان
- آسیب به دندان (اگر ضربه‌ای به دندان وارد شود، ممکن است آسیب ظاهری به دندان وارد نشود اما پالپ آسیب ببیند.)
علائم پالپ آسیب دیده
- درد دندان
- تورم
- احساس گرما در لثه
مراحل انجام عصب کشی
- مرحله اول: بی‌حسی
مقداری داروی بی‌حسی روی لثه و نزدیک دندانی که احتیاج به عصب‌کشی دارد گذاشته می‌شود، پس از اینکه دارو تاثیر خود را گذاشت و لثه بی‌حس شد، ماده‌ی بی‌حسی به لثه تزریق خواهد شد، در این مرحله احساس سوزش شدید یا کمی درد شاید حس کنید اما نگران نباشید چون خیلی سریع برطرف خواهد شد. در تمام طول مراحل جراحی شما هوشیار خواهید بود اما هیچ‌گونه دردی را حس نخواهید کرد. در هر مرحله که حس کردید درد دارید به دندانپزشک یا بهترین جراح لثه اطلاع دهید تا داروی بیشتری تزریق نماید یا اینکه مراحل کار را تا بی‌حسی کامل به تعویق بیندازد.
- مرحله دوم: برداشتن پالپ
هنگامی که دندان بی‌حس شد، دندانپزشک یک حفره کوچک در بالای دندان شما ایجاد می‌کند، هنگامی که عفونت یا پالپ آسیب دیده مشخص شد، با استفاده ابزار خاصی که به آن فایل می‌گویند آن را با دقت خارج می‌کنند، مسیر تمام کانال‌های دندانی با دقت تمییز خواهند شد.
- مرحله سوم: آنتی بیوتیک
پس از آنکه پالپ خارج شد، محلی که عصب کشی شده است توسط آنتی بیوتیک‌های موضعی پوشانده می‌شوند تا اطمینان حاصل شود که عفونت‌ها به طور کامل از بین رفته است و از عود عفونت پیشگیری شود. پس از پاکسازی و ضدعفونی کردن تمام کانال‌ها، دندان توسط خمیر سیلر (خمیری که تمام حفره ها را می‌پوشاند) و موادی لاستیکی مانند به نام گوتا پرکا کاملاً پوشانده می‌شوند.
- مرحله چهارم: پر کردن موقت
حفره‌ی کوچکی که بالای دندان و جهت دسترسی به ریشه ایجاد شده بود با موادی نرم و به صورت موقت جهت جلوگیری از آسیب کانال توسط بزاق، پانسمان می‌شود.
پس از عصب کشی
- با از بین رفتن اثر داروهای بی‌حسی ممکن است احساس درد در دندان و عفونت لثه داشته باشید، از مسکن‌هایی که دندانپزشک برای شما تجویز کرده است جهت کاهش درد استفاده نمایید. اگر شدت درد غیرقابل تحمل بود و تا چند روز ادامه داشت با دندانپزشک خود تماس بگیرید.
- اگر آنتی بیوتیک یا داروی دیگری برای شما تجویز شده است آن‌ها را به موقع مصرف نمایید.
- روز پس از عصب کشی شما می توانید فعالیت‌های روزمره خود را آغاز نمایید.
- از جویدن غذا با سمتی که دندان عصب کشی در آن واقع شده است تا زمانی که پانسمان موقت برداشته شود و با مواد دائمی پر شود یا اینکه روکش گذاشته شود، خودداری نمایید.
- پس از چند روز باید به مطب دندانپزشک خود بازگردید تا با گرفتن یک عکس رادیولوژی از دندان عصب کشی شده مراحل بهبود آن بررسی شود. اگر عفونت از بین رفته باشد و مشکل خاصی در ریشه وجود نداشته باشد، پانسمان موقت خارج می شود و دندان با مواد دائمی پر خواهد شد. ممکن است دندانپزشک به شما پیشنهاد دهد که از روکش استفاده نمایید، روکش یک تاج دائمی است که می تواند از مواد پرسلین یا طلا ساخته شود و ظاهری مشابه دندان طبیعی را دارد و معمولاً در مواردی پیشنهاد می شود که بیشتر قسمت‌های دندان از بین رفته‌اند و پر کردن آن امکان پذیر نباشد.
خطرات عصب کشی
- درمان ریشه به منظور حفظ دندان آسیب دیده انجام می‌شود اما گاهی اوقات ممکن است عمق آسیب وارد شده به دندان زیاد باشد یا مینای دندان به حدی ضعیف باشد که درمان عصب کشی را نتوانند تحمل کنند و منجر به از دست رفتن دندان آسیب دیده شود که در این صورت پیشنهاد می شود از ایمپلنت دندان کمک بگیرید.
- اگر عصب کشی به خوبی انجام نشود، یا آنتی بیوتیک ها موثر نباشند ممکن است آبسه در ریشه دندان ایجاد شود.
اکثر افراد پس از عصب کشی از نتیجه‌ی درمان رضایت دارند، نگهداری و رسیدگی به وضعیت بهداشت دهان و دندان، انجام چکاپ های منظم می تواند به سلامت دندان عصب کشی شده و طولانی تر شدن نتایج حاصل از آن کمک نماید.
