دندان ها یکی از مهم ترین اجزای بدن هستند که هم در سلامت و هم زیبایی فرد تاثیر می گذارند. دندان های سالم و زیبا علاوه بر این که چهره را هنگام صحبت و خندیدن زیباتر نشان می دهد، در جویدن غذا نیز کار معده و دستگاه گوارش را آسان می کند.
دندان درد یکی از آزاردهنده ترین دردهای جهان است که افراد از مواجهه با آن بسیار می ترسند به همین دلیل اغلب ما برای جلوگیری از دندان درد، سعی می کنیم تا جای ممکن بهداشت دهان و دندان را رعایت کنیم. برخی افراد به دلیل عدم رعایت بهداشت و اهمال کاری دندان خود را از دست می دهند یا با دندان درد شدید درگیر می شوند، که موجب کلافگی و اختلال در غذا خوردن یا حتی عدم توانایی کارهای روزمره فرد شده و مشکلات متعددی را برایشان به ارمغان می آورد.
دندان درد چیست؟
به درد خفیف تا شدید در داخل یا اطراف دندان و فک، دندان درد می گویند. این درد معمولا نشانگر مشکل در دندان یا لثه است. هنگام دندان درد، ابتدا باید علت آن ریشه یابی شود تا در ادامه بیمار با کمک یک دندانپزشک متخصص بهترین راه تسکین درد را انتخاب کند.
شستشو با آب نمک رقیق و استفاده از کمپرس سرد معمولا دندان درد جزئی را برطرف می کند، اما دندان دردهای شدید به مداخله دندانپزشک نیاز دارد.
اگر علائم بیمار بیشتر از یک یا دو روز طول بکشد حتما باید به بهترین دندانپزشک زیبایی مراجعه کند تا مشکل زودتر برطرف شود. بیماران گاهی هنگام دندان درد به دلیل مشغله های کاری یا دلایل شخصی مراجعه به دندانپزشک را به تعویق می اندازند، که در این صورت ممکن است مشکل یک پوسیدگی ساده به عصب یا حتی کشیدن دندان برسد.
نشانه های دندان درد
دندان درد معمولا ناشی از پوسیدگی دندان است. در صورت عدم درمان، یک پوسیدگی ساده ممکن است منجر به مشکلات جدی تر و پرهزینه تری شود. در ادامه نشانه های دندادن درد را ذکر می کنیم:
- تیر کشیدن دندان
- احساس نبض در داخل دندان
- التهاب لثه
- احساس درد و ضربان در سر
اگر علائم جدی دیگری مانند تب و لرز، مشکل در بلع یا تنفس، یا ترشحات بد مزه دارید، مشکل دندان شما خیلی جدی است و باید سریعا به دندانپزشک یا مراکز اورژانسی دندانپزشکی مراجعه کنید.
اصلی ترین دلایل دندان درد
مهمترین بخش دندان، عاج و مینا دندان (pulp) است و منشا بیشتر دندان دردها از این ناحیه است. پالپ قسمت در مرکز دندان است که شامل عصب، رگ های خونی و بافت های همبند است. مهم ترین دلایل دندان درد عبارتند از:
- پوسیدگی دندان
- عفونت یا التهاب لثه
- دندان قروچه یا فشردن یا ساییدن دندان ها روی هم (Bruxism).
- افتادن پرکردگی های قبلی
- التهاب مینا یا عاج دندان
- شکستن یا ضربه خوردن به دندان
- آبسه
- درآمدن دندان عقل یا دندان های نهفته
راه های توصیه شده پزشکان برای درمان در خانه
درمان هایی که در ادامه برای تسکین دندان درد یا درمان خانگی آبسه به شما پیشنهاد می دهیم همیشگی نیستند و برای چک کردن علت اصلی درد حتما باید به دندانپزشک مراجعه کنید. با این حال، وقتی نمی توانید فوراً به دندانپزشک خود مراجعه کنید، نکات زیر می تواند به شما کمک کند تا مراجعه به پزشک دندان درد شما کمتر شود:
- شستشو با آب نمک: آب نمک یک ضد عفونی کننده طبیعی است و موادغذایی گیر کرده بین لثه و دندان را خارج می کند. همچنین آب نمک التهاب و زخم دهان را التیام می دهد. ۲/۱ قاشق چایی خوری نمک در یک لیوان آب گرم حل کنید و سپس دهانتان را با آن شستشو دهید.
- استفاده از کمپرس سرد/گرم: گرما و سرما رسیدن سیگنال های درد به مغز را قطع می کنند. یک کیسه یخ را داخل یک پارچه بپیچید و به مدت ۲۰ دقیقه روی صورتت خود بگذارید تا دندان درد کمتر شود. برای کمپرس گرم نمک را گرم کنید و داخل کیسه پارچه ای بریزید و سپس روی صورتتان بگذارید.
- چای کیسه ای نعناع فلفلی: چای کیسه ای نعناع درد را کمتر و لثه ملتهب را تسکین می دهد. کیسه چای را وقتی خیلی داغ است روی دندان نگذارید. بهتر است بعد از خیساندن کیسه چای در آب جوش چند دقیقه آن را داخل فریزر قرار دهید و سپس روی دندان بگذارید.
- طب فشاری: طب فشاری یک روش سنتی چینی برای کاهش دندان درد است. وقتی دندان را فشار می دهید با ترشح اندورفین در بدن، دندان درد را کاهش می دهد.
- بالا نگه داشتن سر: دراز کشیدن با بالا بردن فشار خون در سر، درد شما را تشدید کند و هنگام دندان درد بهتر است دراز نکشید.
مسکن های بدون نسخه برای دندان درد
داروهای ضد التهاب و ضد درد درد دندان را کاهش می دهند. در واقع این داروها با کاهش تورم و سیگنال های درد کمک می کنند تا درد کمتری را حس کنید. مانند:
- ایبوپروفن
- ژلوفن
- نوافن
- استامنوفن
- مفنامیک اسید
- آسپرین
- شیاف دیفنوفناک
اگر باردار یا شیرده هستید و یا بیماری خاصی دارید، برای مصرف داروها حتما با پزشک متخصص خود مشورت کنید.
رفع دندان درد با داروهای گیاهی
- سیر: سیر علاوه بر خاصیت ضد باکتریایی، مسکنی نیز هست. سیر را رنده کنید و مستقیم یا داخل یک پد پنبه ای روی دندان بگذارید.
- سرکه سیب: سرکه سیب نه تنها ضد التهاب و ضد عفونی کننده است، بلکه به دلیل اسیدی بودن، باکتری هایی که منجر به دندان درد می شوند را از بین می برد. یک تکه پنبه را به سرکه آغشته کنید و روی دندان بگذارید.
- عصاره وانیل: وانیل یک ضد التهاب طبیعی است. انگشت خود یا پنبه را به عصاره وانیل آغشته کنید و چند بار در روز آن را روی ناحیه درد بمالید.
- میخک: میخک یک ضد عفونی کننده است و التهاب و درد را کاهش می دهد. روغن میخک را روی یک پنبه یا انگشتتان بریزید و سپس به دندان بمالید یا چند قطره روغن میخک را در یک لیوان آب بریزید و از آن به عنوان دهانشویه استفاده کنید.
- آویشن: روغن آویشن را می توان مانند میخک برای تسکین دندان درد به کار برد.
دندان درد را با راه های زیر درمان نکنید
ممکن است شنیده باشید که شستشو با محلول هیدروژن پراکسید(آب اکسیژنه) برای دندان درد خوب است. اما اگر این محلول وارد معده و روده شود عوارضی به همراه خواهد داشت، پس بهتر است این راه را امتحان نکنید.
پنبه آغشته به الکل نیز گاهی اوقات برای درمان دندان درد توصیه می شود که در صورت بلعیدن ممکن است مسمومیت خطرناکی ایجاد کند.
استفاده از لیدوکائین نیز زیاد برای دندان درد گفته می شود. اما این محلول کاملا موضعی باید استفاده شود و در صورت جراحت در لثه به کار بردن اسپری لیدوکائین برای دندان درد خطرناک است.
سخن آخر
مواردی که در این مقاله برای دندان درد ذکر کردیم موقتی هستند و نباید آن ها را جایگزین مراجعه به دندانپزشکی کنید. حتما در صورت بروز دندان درد و ادامه دار شدن آن، به یک دندانپزشک مجرب مراجعه کنید تا با اصولی ترین روش دندانتان را درست کند.
